مجموعه دیجی‌کالا از چه کسب‌وکارهایی تشکیل شده است؟

به نقل از تکراسا؛ دیجی‌کالا یکی از بزرگترین فروشگاه‌های آنلاین در خاورمیانه است. این مجموعه در سال ۱۳۸۵ تآسیس شد و در ابتدا تنها یک فروشگاه اینترنتی برای کسب اطلاعات و خرید کالاهای دیجیتال بود؛ اما رفته‌رفته کسب‌وکارهای دیگری به این مجموعه اضافه شدند و در حال حاضر به یک گروه با ۲۳ کسب‌وکار تبدیل شده است. سومین گزارش سالانه این مجموعه در سال ۱۴۰۰ با تمرکز بر داده‌ها و مهم‌ترین دستاوردهای گروه دیجی‌کالا به صورت عمومی منتشر شده است.در این مقاله قصد داریم تا با استفاده از این گزارش، به معرفی کامل گروه دیجی‌کالا پرداخته و عملکرد زیرمجموعه‌های آن را بررسی کنیم.

گروه دیجی‌کالا در یک نگاه

حوزه اصلی فعالیت دیجی‌کالا در صنعت خرده‌فروشی آنلاین است. دو صنعت مرتبط با تجارت الکترونیکی که دیجی‌کالا وارد آن‌ها شده، تجارت اجتماعی (Social Commerce) و تجارت سریع (Quick Commerce) است. تجارت اجتماعی، ترکیب ویژگی‌های رسانه‌های اجتماعی مانند تعامل و گفت‌وگو با ویژگی‌های تجارت الکترونیکی سنتی است. تجارت سریع، همان طور که از اسمش پیداست به معنای تحویل سریع سفارش به دست مشتری است. این شیوه از تجارت الکترونیکی مختص کالاهای تندمصرف و سوپرمارکتی است که زمان تحویل سفارش معمولاً زیر ۱ ساعت یا ۴۵ دقیقه است.

چرا گروه دیجی‌کالا توسعه افقی و عمودی داشته است؟

علیرضا کامرانیان‌فر، مدیر ارشد توسعه کسب‌وکار دیجی‌کالا، در این خصوص می‌گوید: «رسالت دیجی‌کالا به این صورت تعریف شده است. به‌کارگیری فناوری برای:

• ایجاد تجربه خوشایند خرید برای مشتریان
• توانمندسازی کسب‌وکارهای ایرانی و تسهیل گذار آن‌ها به اقتصاد دیجیتال برای دستیابی به بازاری به وسعت ایران

از سوی دیگر، دیجی‌کالا چشم‌انداز «تبدیل شدن به برترین پلتفرم تجارت الکترونیک در خاورمیانه» را برای خود ترسیم کرده است. برای عمل به این رسالت و تحقق چشم‌انداز، بایستی اتفاق‌های زیر بیفتد.

اولاً «ایجاد تجربه خوشایند خرید» و «توانمندسازی کسب‌وکارها» نباید منحصر به جغرافیای محدود یا بخش خاصی از بازار باشد. به همین منظور، دیجی‌کالا نه تنها در بازارگاه خود تجربه خریدوفروش آنلاین را از شهرهای بزرگ ایران فراتر برده و به ده‌ها هزار شهر و روستا در کل کشور ارائه کرده است؛ بلکه مدل‌های کسب‌وکار جدید و متنوعی در حوزه تجارت الکترونیک طراحی و پیاده‌سازی کرده تا گستره وسیع‌تری از تأمین‌کنندگان و فروشندگان را به بخش‌های جدیدی از مشتریان متصل کند.

به عنوان مثال، دیجی‌کالاجت در حوزه تجارت سریع، پلتفرم دیجی‌کالا بیزینس به‌عنوان یک مدل کسب‌وکار B2B برای اتصال سازمان‌های کوچک و متوسط و خرده‌فروش‌ها به تأمین‌کنندگان و عمده‌فروشان، پیندو به عنوان یک بازارگاه C2C، دیجی‌فای به عنوان یک پلتفرم خرده‌فروشی آنلاین مالکیتی (Proprietary e-commerce platform) و دیجی‌استایل به عنوان یک فروشگاه آنلاین تخصصی در حوزه مد و پوشاک، هر یک نه تنها تأمین‌کنندگان و/یا فروشندگان منحصر به فردی را به عنوان شرکای تجاری در کنار خود دارند، بلکه تلاش می‌کنند تجربه خوشایند خرید برای خریدارانی با پرسوناهای (Persona) کاملاً متفاوت و نیازهای گوناگون رقم بزنند.

ما در دیجی‌کالا به مجموع توسعه جغرافیایی به سراسر ایران و همچنین اجرای مدل‌های کسب‌وکار جدید در حوزه تجارت الکترونیک که امکان خریدوفروش آنلاین برای بخش‌های جدیدی از مشتریان و تأمین‌کنندگان را فراهم می‌کنند، «توسعه افقی» می‌گوییم.

ثانیاً، به منظور «ایجاد تجربه خوشایند برای مشتریان»، «توانمندسازی کسب و کارها و تسهیل گذار آن‌ها به فضای اقتصاد دیجیتال» و «تبدیل شدن به برترین پلتفرم تجارت الکترونیک در خاورمیانه»، می‌بایست رقابت‌پذیری دیجی‌کالا از لحاظ قیمت و کیفیت خدمات تضمین شود. این موضوع جز با توسعه زیرساخت مقیاس‌پذیر در کسب‌وکار اصلی (خرده‌فروشی آنلاین و بازارگاه)، توسعه فناوری‌های کلیدی که می‌توانند منشأ مزیت رقابتی پایدار باشند، کسب برتری عملیاتی نسبت به رقبا و توسعه خدمات و زیرساخت‌های مکمل و توانمندساز که زنجیره ارزش کسب‌وکار اصلی و سایر مدل‌های کسب‌وکاری که در بالا به آن‌ها اشاره شد را تکمیل می‌کنند تحقق نخواهد یافت.

فناوری‌ها و محصولات توسعه داده شده در زمینه تسهیل خرید و بهبود تجربه مشتری (مانند موتور جست‌وجوی محصول، محصولات پیشنهادی و…)، فناوری‌های لجستیکی مانند خدمات دیجی‌اکسپرس، فناوری‌های وام‌دهی خرد در دیجی‌پی و فناوری‌های بازاریابی در اسمارتک، بخشی از این فناوری‌ها و محصولات هستند که می‌توانند کیفیت و رقابت‌پذیری پلتفرم دیجی‌کالا را افزایش دهند. این مسیر توسعه در دیجی‌کالا را «توسعه عمودی» نام‌گذاری کرده‌ایم.

بدیهی است برای تحقق رسالت و چشم‌انداز گفته شده، هر دو مسیر توسعه افقی و عمودی می‌بایست به صورت همزمان اتفاق بیفتد و ما از مجموع این دو مسیر توسعه، با عنوان ساختن یک «اکوسیستم تجارت الکترونیک» یاد می‌کنیم. اکوسیستمی که در آن توسعه مدل‌های کسب‌وکار حوزه تجارت الکترونیک و همچنین توسعه تکنولوژی‌ها و محصولاتی که به رقابت‌پذیری و مقیاس‌پذیری این مدل‌های کسب‌وکار کمک می‌کنند، به صورت متوازن محقق می‌شود.»

بنابراین بیشتر کسب‌وکارهای زیرمجموعه دیجی‌کالا برای تکمیل زنجیره ارزش این مجموعه در صنعت خرده‌فروشی آنلاین و تحقق رسالت و چشم‌انداز آن شکل گرفته‌اند. در ادامه به بررسی هر کدام از این کسب‌وکارها خواهیم پرداخت.

دیجی‌کالاجت؛ ‌سفارش از فروشگاه‌های اطراف، ارسال رایگان و سریع

دیجی‌کالاجت در مرداد ۱۴۰۰ به عنوان بازوی دیجی‌کالا در صنعت تجارت سریع راه‌اندازی شد. پیش از دیجی‌کالاجت، بخش کالاهای سوپرمارکتی دیجی‌کالا بیشتر مناسب خریدهای ماهانه و هفتگی بود که در مدت زمان یک روز یا در همان روز برای مشتریان ارسال می‌شد. دیجی‌کالاجت برای دریافت سریع سفارشات از سوپرمارکت‌های اطراف و در مدت زمان زیر ۴۵ دقیقه شکل گرفت.

دیجی‌کالاجت به دو روش همکاری با «فروشگاه‌های معتبر» و «فروشگاه‌های اختصاصی جت‌مارت» محصولات خود را در گروه‌های کالایی سوپرمارکتی، دارو، نان، شیرینی، میوه، پروتئینی و گل تأمین می‌کند. علاوه بر تهران، دیجی‌کالاجت در شهرهای کرج، اصفهان، شیراز، مشهد و قم هم فعالیت دارد. دیجی‌کالاجت در سال ۱۴۰۰، حدود ۱۷ هزار سفارش روزانه و بیش از ۲ میلیون کاربر یکتای ماهانه داشته است. کمترین زمان تحویل سفارش هم ۵ دقیقه بوده است.

فیدیبو؛ پلتفرم کتاب‌خوان‌ها

فیدیبو که در سال ۱۳۹۲ شکل گرفته است، یکی از بزرگترین مجموعه‌های خرید و دانلود کتاب‌های الکترونیکی و صوتی و پادکست در ایران است. اپلیکیشن فیدیبو بیش از ۳ میلیون نصب فعال در سال ۱۴۰۰ داشته و با بیش از ۱۳۰۰ ناشر همکاری کرده است.

دیجی‌پی؛ خدمات پرداخت آسان و هوشمند

دیجی‌پی زیرساخت فناوری مالی گروه دیجی‌کالا است. این کسب‌وکار که در سال ۱۴۰۰ شروع به کار کرده، خدمات اعتباری، درگاه پرداخت هوشمند، کیف پول و سرویس بازگشت وجه کالاهای مرجوعی را به کاربران ارائه کرده است. همچنین  تأمین مالی زنجیره تأمین را به فروشندگان و تأمین‌کنندگان بازارگاه دیجی‌کالا ارائه کرده است.

در سال گذشته حدود هزار میلیارد تومان اعتبار خرد به کاربران دیجی‌پی اختصاص پیدا کرد. همچنین درگاه‌های پرداخت دیجی‌پی ۲۸/۲ هزار میلیارد تومان تراکنش مالی داشته‌اند که می‌توان بیشتر آن را به خریدهای کاربران از خرده‌فروشی آنلاین دیجی‌کالا نسبت داد.

دیجی‌اکسپرس؛ زیرساخت و شبکه هوشمند لجستیکی

دیجی‌اکسپرس از نسل جدید کسب‌وکارهای تجارت الکترونیکی پشتیبانی می‌کند و توانسته با ایجاد پلتفرم‌های تکنولوژی‌محور و سرمایه‌گذاری روی استارتاپ‌های مرتبط با صنعت لجستیک، خدمات متنوعی برای دیجی‌کالا و دیگر فعالان بازار کسب‌وکار فراهم کند.

دیجی‌اکسپرس در ۴ مدل کار می‌کند که شامل موارد زیر می‌شوند:

• فلکس: تحویل سفارش با رانندگان خویش‌فرما (رانندگانی که متعلق به دیجی‌کالا نیستند)
• فوری: تحویل سریع سفارش بین ۳۰ تا ۱۲۰ دقیقه
• پارتنر: مراکز توزیع توسط شرکای تجاری راه‌اندازی شده و سفارش‌ها توسط دیجی‌اکسپرس به آن‌ها داده می‌شود
• پروکسی: همکاری با شرکت‌‌های لجستیک برای جابه‌جایی مرسولات

دیجی‌اکسپرس در سال ۱۴۰۰ بیش از ۵/۹ میلیون سفارش تحویل داده است و ۱۶ شهر را تحت پوشش خود دارد.

دیجی‌نکست؛ مرکز نوآوری و سرمایه‌گذاری

دیجی‌نکست بازوی نوآوری و سرمایه‌گذاری گروه دیجی‌کالا روی استارتاپ‌هاست. تزریق سرمایه به کسب‌وکارهای نوپا، توسعه تکنولوژی، شتاب‌دهی و برنامه‌های آموزشی از حوزه‌های فعالیت دیجی‌نکست هستند. حوزه‌های مورد علاقه دیجی‌نکست برای سرمایه‌گذاری شامل فناوری‌های پیشرفته‌ای مانند هوش مصنوعی، بلاک‌چین، رباتیک، اینترنت اشیا و … می‌شود. حداکثر مبلغ سرمایه‌گذاری این مجموعه ۵ میلیارد تومان است. دیجی‌نکست در سال ۱۴۰۰، ۲۵ استارتاپ فعال داشته است. همچنین در مجموع روی ۴۹ استارتاپ سرمایه‌گذاری کرده است.

دیجی‌استایل؛ فروشگاه آنلاین کالاهای مد و پوشاک

دیجی‌استایل بخش فروش پوشاک گروه دیجی‌کالا است. از آنجایی که کالاهای مجاز به فروش در دیجی‌کالا نباید کالای قاچاق باشند دیجی‌استایل در رقابت سختی با فروشندگان خرد در شبکه‌های اجتماعی قرار دارد که حجم بالایی از پوشاک قاچاق را به فروش می‌رسانند. اخیراً دیجی‌استایل بر حمایت از برندهای ایرانی تمرکز کرده است. حضور ۲۵۰۰ برند فعال در دیجی‌استایل تنوع کالایی این فروشگاه را به بیش ۳۱۲ هزار کالا رسانده است.

کمدا؛ پلتفرم خرید فروش اجتماعی

کمدا یک پلتفرم خریدوفروش در صنعت تجارت اجتماعی است. کمدا شبکه‌ای برای افراد هم‌سلیقه ب را تشکیل می‌دهد که در آن عمدتاْ پوشاک بین خانم‌ها خریدوفروش می‌شود. تعداد نصب اپلیکیشن کمدا در سال ۱۴۰۰ حدود ۱/۳ میلیون بار بوده و بیش از ۲۰۰ هزار کاربر در آن فروشنده بوده‌اند.

اسمارتک؛ بستر راهکارهای فناوری بازاریابی

اسمارتک بازوی فناوری بازاریابی (Martech) مجموعه دیجی‌کالا است. کمک به کسب‌وکارها برای شناخت بهتر مشتریان و بهبود اثربخشی تعاملات از طریق فناوری بازاریابی، بنیان فعالیت‌های اسمارتک است. اتوماسیون بازاریابی، شبکه تبلیغات هوشمند، سیستم همکاری در فروش و پلتفرم داده‌های مشتریان از خدماتی هستند که اسمارتک به کسب‌وکارها ارائه می‌دهد.

دیجی‌کالامگ؛ مسیر بازاریابی محتوایی

هسته بازاریابی محتوایی دیجی‌کالا را بلاگ‌های دیجی‌کالامگ و شبکه‌های اجتماعی آن تشکیل می‌دهد. همچنین مدیریت وبسایت‌های دیجی‌استایل‌مگ و دیجی‌کالا لایف‌استایل بر عهده تیم دیجی‌کالامگ است. در سال ۱۴۰۰، بیش از ۲۰ میلیون بار از بلاگ‌های دیجی‌کالامگ بازدید شده است و بیش از ۸۰۰ هزار نفر صفحه‌های اینستاگرام آن را دنبال می‌کنند.

کارخانه محتوا؛ سرویس جامع تولید محتوای تخصصی

عمده فعالیت‌های کارخانه محتوا (Content Factory) را عکاسی، فیلم‌برداری و نقد و بررسی محصولات تخصصی تشکیل می‌دهند. علاوه بر این، کارخانه محتوا گروه دیجی‌کالا حوزه‌های جدیدی نظیر هوش مصنوعی، اتوماسیون و محتوای تولید شده توسط کاربر (UGC) را به خدمات خود اضافه کرده است تا فرم جدیدی از محتوای به‌روز را در اختیار کاربران و فروشندگان قرار دهد.

در سال ۱۴۰۰، در کارخانه محتوای گروه دیجی‌کالا بیش از ۴۰۰ هزار فریم عکاسی از کالاهای جدید گرفته شده و بیش از ۱۱۰ هزار ویدیو از کالاها تولید شده است.

دیجی‌کالا بیزینس؛ راهکار هوشمند برای خریدهای سازمانی

تأمین و خرید انواع کالاها در شرکت‌های کوچک و متوسط و سازمان‌های بزرگ با راه‌اندازی بازوی B2B در دیجی‌کالا با نام دیجی‌کالا بیزینس تسهیل شده است. این سرویس در آبان ۱۴۰۰ شروع به فعالیت کرد و در کنار خرید سازمانی، بستری را برای خرید عمده‌فروش‌ها در سراسر کشور به‌صورت آنلاین فراهم کرده است.

دیجی‌کالا بیزینس در سال ۱۴۰۰، بیش از ۳۰ هزار مشتری سازمانی داشته است و ۸۰٪ از مجموع ۵۰۰ شرکت بزرگ ایران از دیجی‌کالا بیزینس خرید داشته‌اند.

بومی‌محلی؛ توانمندسازی کسب‌وکارهای بومی‌محلی

پروژه کارآفرینی دیجی‌کالا با هدف معرفی و فروش محصولات بومی، خانگی و روستایی فرصتی را برای دیده شدن تلاش تولیدکنندگان محلی ایران و دسترسی آسان‌تر کاربران علاقه‌مند به خرید محصولات محلی فراهم کرده است. عدالت در دسترسی به بازارهای فروش برای همه کسب‌کارهای ایران از مهم‌ترین اهداف این پروژه است. بومی‌محلی در سال ۱۴۰۰، بیش از ۳۴۰۰ فروشنده و ۳۰ هزار تنوع محصول داشته است. بیشتر فروشندگان بومی‌محلی در زمینه تولید کالاهای خانه و آشپزخانه و محصولات خوراکی فعالیت می‌کنند.

آپتایم؛ سامانه مدیریت ناوگان مبتنی بر هوش مصنوعی

هدف آپتایم از ارائه خدمات به کسب‌وکارهای مختلف، بهینه‌سازی فرایند تحویل کالا و مدیریت شفاف ناوگان حمل‌ونقل است. آپتایم که از سال ۱۳۹۹ به گروه دیجی‌کالا پیوسته است، مدیریت ناوگان را به‌صورت خودکار انجام می‌دهد و از هوش مصنوعی برای پیشنهاد مسیر بهینه‌تر استفاده می‌کند. الگوریتم‌های آپتایم برای کاهش زمان ارسال، مسافت طی شده، تعداد ناوگان و افزایش بهره‌وری از داده‌های مربوط به ترافیک شهری، ظرفیت وزنی و حجمی وسایل نقلیه و بازه زمانی تحویل کالا بهره می‌گیرند.

گنجه؛ زیرساخت فناوری‌محور لجستیکی

با استفاده از قفسه‌های هوشمند شهری گنجه، مشتریان می‌توانند سفارش‌های خود را در مکان و زمان مناسب و دلخواه تحویل بگیرند. گنجه یک تأمین‌کننده هوشمند زیرساخت لجستیکی است که از اسفند ۱۴۰۰، فعالیت خود را در گروه دیجی‌کالا شروع کرده است. گنجه می‌تواند به انواع کسب‌وکارهای مختلف، خدمات موردنیازشان را ارائه دهد. در حال حاضر ۱۰ گنجه فعال در تهران وجود دارد و قرار است تعداد آن در تهران و شهرهای دیگر افزایش پیدا کند.

دیجی‌فای؛ ارائه‌دهنده راهکارهای جامع برای رشد کسب‌وکارهای کوچک و متوسط

توسعه کسب‌وکارهای خرد و مستقل، هدف اصلی دیجی‌فای در ارائه خدمات فروشگاه‌سازی آنلاین است. دیجی‌فای که از اسفند ۱۴۰۰ به گروه دیجی‌کالا اضافه شده است، با ارائه خدمات بازاریابی، لجستیک، پرداخت، باشگاه مشتریان و خدمات پس از فروش در قالب یک فروشگاه‌ساز انلاین به رشد کسب‌وکارهای کوچک و متوسط آنلاین و آفلاین کمک می‌کند. با استفاده از فروشگاه‌ساز آنلاین دیجی‌فای، یک کسب‌وکار می‌تواند فروشگاه اختصاصی خودش را داشته باشد و در مسیر رشد قرار بگیرد.

پیندو؛ پلتفرم ثبت آگهی خریدوفروش آنلاین کالا و خدمات

قابلیت انتشار آگهی فروش کالا و خدمات، امکانی است که پلتفرم پیندو در قالب خدمات C2C به کاربران می‌دهد. کاربران پیندو بدون نیاز به وارد کردن مشخصات کالاها، می‌توانند از دنیای داده و محتوای دیجی‌کالا استفاده کنند. این اتفاق موجب تسهیل فرایند ثبت آگهی، صرف زمان کمتر و ایجاد تجربه کاربری بهتر می‌شود. چشم‌انداز پیندو تبدیل شدن به یک پلتفرم امن با امکاناتی مناسب و کاربردی جهت تسهیل فرایند خریدوفروش برای خریداران و فروشندگان است.

مگنت؛ پلتفرم بررسی و انتخاب کالا

مگنت پلتفرمی با ویژگی‌های تجارت اجتماعی است که از فروردین ۱۴۰۱ آغاز به کار کرده است. کاربران مگنت می‌توانند نظرات و تجربه‌هایشان را در رابطه با انتخاب و خرید کالاهای مختلف به‌صورت مستقیم و بدون واسطه در صفحه اختصاصی خود با دیگران به اشتراک بگذارند. همچنین این فضا بستر مناسبی را برای تولیدکنندگان محتوا و کارشناسان حرفه‌ای ایجاد کرده تا نقدها و بررسی‌های تخصصی‌های خود را درباره کالاهای مختلف منتشر کرده و در اختیار کاربران دیجی‌کالا قرار دهند.

دیجی‌کلاد؛ بازوی زیرساخت و فناوری ابری دیجی‌کالا

دیجی‌کلاد با هدف رفع دغدغه‌های زیرساختی همه کسب‌وکارها و پاسخ‌گویی به نیاز آن‌ها در توسعه سریع و صرفه‌جویی در زمان و هزینه در مرداد ۱۴۰۰ شروع به کار کرد. دیجی‌کلاد با پردازش ابری و مانیتورینگ هوشمند مبتنی بر هوش مصنوعی می‌تواند با پیش‌بینی نیازمندی‌ها از مشکلات زیرساختی جلوگیری کند. هم‌اکنون ۱۰ شرکت و دپارتمان از گروه دیجی‌کالا از خدمات دیجی‌کالاد استفاده می‌کنند و امکان ارائه خدمت به مشتریانی خارج از گروه دیجی‌کالا وجود دارد.

دیجی‌کالا مهر؛ پلتفرم مهربانی و مسئولیت اجتماعی

دیجی‌کالا مهر در مهر ۱۴۰۰ برای ایجاد مسیری تازه در زمینه نیکوکاری و استفاده از پتانسیل‌های دیجی‌کالا در تأمین و توزیع کالاهای موسسه‌های خیریه، شروع به کار کرد. این مجموعه تا امروز بیش از ۲ میلیارد تومان نیکوکاری کرده است.

جمع‌بندی

روند توسعه دیجی‌کالا نشان می‌دهد که این مجموعه قصد دارد در صنایع نزدیک به صنعت خرده‌فروشی آنلاین جا باز کند. روند تغییر رفتار خرید آنلاین مردم نشان می‌دهد که صنعت تجارت اجتماعی در آینده‌ای نه‌چندان دور بخش بزرگی از تجارت الکترونیکی ایران را تشکیل خواهد داد. بنابراین توسعه مدل‌های مختلف کسب‌وکار در این صنعت می‌تواند فرصت مناسبی برای توسعه گروه دیجی‌کالا باشد که در حال حاضر در کسب‌وکارهایی مانند کمدا، پیندو، مگنت و دیجی‌فای در حال انجام است.

اطلاعات و داده‌های موجود در این مقاله درباره زیرمجموعه‌های گروه دیجی‌کالا از گزارش سالانه دیجی‌کالا در سال ۱۴۰۰ استخراج شده است. برای مطالعه بیشتر و کامل این گزارش می‌توانید از لینک زیر آن را دانلود کنید.

گزارش سالانه دیجی‌کالا و کسب‌وکاری بومی محلی – ۱۴۰۰

این مطلب اولین بار توسط رسانه تکراسا منتشر شده و در اتاق خبر دیجی‌کالا بازنشر شده است.