دیجی‌‌کالا جت در مسیر تجارت سریع (Q-commerce) قرار دارد؟

به نقل از پیوست؛ کرونا با آنکه سلامتی میلیون‌ها نفر در جهان را هدف گرفت اما ناخواسته در مناسبات اقتصادی جهان و به‌خصوص در حوزه‌ی تجارت الکترونیک، محرک ایجاد تغییراتی شد که به نفع اقتصاد و انسان‌ها عمل کردند. یکی از این تغییرات، شدت گرفتن حرکت تجارت الکترونیک به سوی عصر جدیدی است که تجارت سریع (Q-commerce) نامیده شده است. همان‌طور که از اسمش مشخص است مسأله‌ی اصلی در تجارت سریع، سرعت است. دیجی‌‌کالا هم با سرویس جدیدش یعنی «دیجی‌‌کالا جت» همین سرعت در ارسال سفارش را دنبال می‌کند. ارسال زیر ۴۵ دقیقه و البته رایگان، دو مزیت اساسی این سرویس است. حال سؤال این است که آیا جت جدید دیجی‌کالا قرار است حرارت بازار تقریبا بکر خرده‌فروشی آنلاین در ایران را بیش از گذشته بالا ببرد؟

به گزارش پیوست، دیجی‌کالا جت، سرویس جدید دیجی‌کالا، از مرداد ماه امسال شروع به کار کرد. دیجی‌کالا ادعا می‌کند این سرویس، سفارش‌‌های سوپرمارکتی را در کمتر از ۴۵ دقیقه به دست مشتری می‌رساند. البته در پیامک‌های تبلیغاتی ارسالی دیجی‌کالا جت، روی ارسال کالاها زیر ۳۰ دقیقه تأکید شده است. در ضمن هزینه‌ای هم برای ارسال سفارشات دریافت نمی‌شود.

دیجی‌اکسپرس، شرکت هوشمند لجستیکی دیجی‌کالا پاییز ۹۹ با هدف ارائه‌ی خدمت به شرکت‌های گروه دیجی‌کالا و سایر کسب‌‌وکارها راه‌اندازی شد. در گزارش سال ۱۳۹۹ دیجی‌کالا اولین سرویس دیجی‌اکسپرس را Flex معرفی شده که با همکاری راننده‌های خویش‌فرما به شبکه تحویل سفارشات دیجی‌کالا کمک می‌کند. دومین سرویس دیجی‌اکسپرس Jet نام دارد که در همان گزارش، آن را مختص ارسال فوری سفارش‌ها (نیم ساعت تا دو ساعت) معرفی کرده بود.

در حال حاضر دیجی‌کالا جت تنها امکان ثبت سفارشات سوپرمارکتی را فراهم کرده و کالاها به دو شیوه‌ی زیر تأمین می‌شوند.

شیوه اول؛ سفارش از طریق سوپر مارکت‌ها است. در این روش، پیک خود فروشگاه‌ها کالاهای سفارش‌داده‌شده را به مقصد می‌رسانند.

شیوه دوم؛ ثبت سفارش از «جت مارت‌»‌های دیجی‌کالا است. جت مارت نامی است که دیجی‌کالا برای انبارهای اختصاصی خود یا همان دارک استورها انتخاب کرده. سفارش‌های مشتریان از جت‌مارت‌ها به وسیله پیک دیجی‌کالا ارسال می‌شوند.

دارک استور چیست؟ [box]دارک استورها (Dark Store) یا مراکز دات‌کام (Dotcom Center) انبارهای توزیع کالایی هستند که فقط برای خریدهای آنلاین در نظر گرفته شده اند. مردم نمی‌توانند با مراجعه حضوری به دارک استورها خریدی انجام دهند اما ممکن است برای دریافت خرید ثبت‌شده‌شان به این مراکز مراجعه کنند.[/box]

دیجی‌کالا با جت به دنبال چیست؟

بازار خرده‌فروشی آنلاین در ایران پتانسیل بسیار بالایی برای رشد دارد. سهم این بازار از کل بازار خرده‌فروشی در کشور نزدیک به ۳٫۲ درصد برآورد می شود. طبق آمار Statista این رقم در سراسر جهان از ۷٫۴ درصد در سال ۲۰۱۵ به ۱۸ درصد در سال ۲۰۲۰ رسیده است.

پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال ۲۰۲۴، ۲۱٫۸ درصد از کل خرده‌فروشی در دنیا به صورت آنلاین انجام شود. کشور آرژانتین سال گذشته میلادی رشد ۱۰۰ درصدی در بازار خرده‌فروشی آنلاین را به ثبت رساند. پس از آرژانتین، کشورهای کانادا با ۷۵ درصد و سنگاپور با ۷۳ درصد بیشترین رشد در این حوزه را رقم زدند. همچنین رشد خرده‌فروشی آنلاین در سراسر جهان نزدیک به ۲۶ درصد بود.

مدیران دیجی‌کالا با آگاهی از سهم پایین خرده‌فروشی آنلاین و پتانسیل بزرگی که برای رشد این بازار وجود دارد برای توسعه این پلتفرم برنامه‌هایی در ذهن دارند. این شرکت سال ۹۷ با راه‌اندازی سرویس سوپرمارکت خود خیز مهمی برای تسخیر خرده‌فروشی آنلاین سوپرمارکتی برداشت. سوپرمارکت دیجی‌کالا نسبت به دیجی‌کالا جت‌، کالاهای متنوع‌تری پیش روی مشتری می‌گذارد. دیجی‌کالا جت اما با دو برگ برند‌ه‌ای که رو کرده است (ارسال زیر ۴۵ دقیقه و ارسال رایگان) می‌تواند برای کابران بیش از سوپرمارکت جذابیت داشته باشد.

به نظر می‌رسد پلتفرم جدید دیجی‌کالا برای همیشه محدود به سفارش کالاهای سوپرمارکتی نخواهد بود. دیجی‌کالا می‌گوید در مرحله‌ی آزمایشی، محصولات سوپرمارکتی عرضه می‌کند و در ادامه تنوع محصولات افزایش خواهد یافت.

Q-commerce، نوپا اما پر شور

دیجی‌کالا جت در امتداد گسترش الگوی تجارت سریع حرکت می‌کند. الگویی که همه‌گیری کرونا به توسعه آن بسیار کمک کرده است. این همه‌گیری در کنار همه‌ی مصائبش، بسیاری از کسب‌وکارها را وادار به تطبیق با شرایط جدید اقتصادی جهان کرد. تطابقی که به رشد بازار کسب‌وکارهای حوزه تجارت الکترونیک انجامید. طبیعتا در شرایط پاندمی، تمایل مردم به خروج از منزل کاهش پیدا کرد. در نتیجه جهش بزرگی در تقاضای افراد برای استفاده از سرویس‌های آنلاین رخ داد.

یکی از مهم‌ترین این جهش‌ها در بخش خرید اینترنتی صورت گرفت. اکنون شاهد گام جدیدی در تحول تجارت الکترونیک (E-commerce) هستیم. گامی که به تجارت سریع (Q-commerce یا Quick commerce) شهرت پیدا کرده است و سیری صعودی را طی می‌کند. طبق اعلام یک مؤسسه تحقیقاتی در آمریکا به نام Pew Research Center (PRC)، ۲۱ درصد از مردم آمریکا طی دوران همه‌گیری کرونا از خواربار فروشی‌های آنلاین خرید کرده‌اند.

در این شیوه کالاها باید در کمتر از یک ساعت به دست مشتری برسند. تجارت سریع در تلاش است با کاهش فاصله مکانی میان فروشنده و متقاضی و همچنین با تکیه بر یک سرویس لجستیکی قدرتمند، زمان میان ثبت سفارش توسط مشتری تا تحویل آن را تا حد امکان کاهش دهد. لازمه‌ی این سرعت‌بخشی افزایش تعداد تأمین‌کنندگان است. دارک‌استورها هم در کاهش زمان ارسال سفارش نقش غیرقابل‌انکاری ایفا می‌کنند.

تجارت سریع بیشتر روی کالاهای «تند مصرف» یا FMCG (Fast Moving Consumer Goods) تمرکز دارد. کالاهای تند مصرف، به این دلیل که سریع‌تر مصرف می‌شوند، به محصولاتی گفته می‌شود که با سرعت بیشتری به فروش می‌روند. مثلا یک گوشی تلفن همراه یا کاناپه عمر بسیار بیشتری از کالاهایی مانند مواد شوینده، شیر، تخم‌مرغ، دستمال کاغذی و مانند این‌ها دارند. اغلب این کالاها فاسد شدنی هستند و نیاز است به سرعت به دست مشتری برسد. مثلا میوه و سبزیجات تازه هم در لیست بعضی از تأمین‌کنندگان دیجی‌کالا جت قرار دارد. به طور کلی کالاهای تند مصرف، حاشیه سود کمتری برای تولید کننده به همراه دارند اما تقاضای بیشتری برای آن‌ها وجود دارد.

رشد این بخش از تجارت الکترونیک در جهان چشمگیر بوده است. Delivery Hero یکی از شرکت‌های بزرگ فعال در این زمینه طی سال ۲۰۲۰ رشدی ۴۰۰ درصدی را تجربه کرد. یکی از شرکت‌های دیگر مطرح در زمینه تجارت سریع Gorillas نام دارد تنها پس از گذشت ۹ ماه از آغاز به کارش با سرمایه‌گذاری ۲۹۰ میلیون یورویی به ارزش یک میلیارد دلاری دست پیدا کرد و تبدیل به یک یونیکورن شد. این اعداد روایتگر ظرفیت‌های بسیار بالای رشد این بازار است.

با همه این اوصاف می‌توان ورود دیجی‌کالا به فضای تجارت سریع را نقطه‌عطفی در حوزه تجارت الکترونیک دانست. این ورود از آن جهت اهمیت دارد که آبان ماه ۹۸، در شرایطی که سهم خرده‌فروشی آنلاین در کشور بین یک تا دو درصد بود، دیجی‌کالا ادعا می‌کرد ۹۰ درصد این بازار را در اختیار دارد. در همان زمان حمید محمدی، مدیرعامل دیجی‌کالا از هدف‌گذاری دیجی‌کالا برای دستیابی به ۴۰ میلیون مشتری فعال و داشتن بهترین قیمت در مقایسه با بازارهای آفلاین و آنلاین سخن به میان آورده بود. هدفی که با حضور اسنپ مارکت، رقیب جدی دیجی‌کالا در این بازار قرار است در اتمسفری داغ‌تر و رقابتی‌تر از گذشته دنبال شود.

این مطلب اولین بار در پیوست منتشر شده و در اتاق خبر دیجی‌کالا بازنشر شده است.